TWIERDZA MINDEN
Festung Minden
Mariusz Wojciechowski 1999

Twierdza pruska w Westfalii nad Wezerą, nad granicą z Królestwem Hanoweru. W latach 1815-73 silna twierdza na lewym brzegu rzeki Wezery.

Umocnienia bastionowego rdzenia na lewym brzegu, pochodzące z XVIII wieku (m.in. Wallrave?), wzmacniane i modernizowane:

Na prawym brzegu niewielki przyczółek mostowy.

W latach 1827-29 w południowo-zachodnim bastionie rdzenia wzniesiono koszary obronne - trzykondygnacyjne, o wymiarach 94*16,6m, wg projektu mindeńskiego oficera inżyniera Creuzingera. W czasie pokoju kwaterowało w nich prawie 400 żołnierzy. W czasie oblężenia miały służyć jako bateria wspierająca umocnienia na odcinku Hausberger. Na piętrze od strony południowo-zachodniej znajdowało się 21 kazamat działowych, a na parterze kazamaty z potrójnymi strzelnicami karabinowymi. Koszary nakryte były nasypem ziemnym (który usunięty został w 1882 roku, kiedy koszary otrzymały zwykły dach nad nowym drugim piętrem-strychem). Od strony wnętrza twierdzy koszary otrzymały staranny, klasycystyczny wystrój (po przebudowie fasada zwieńczona attyką).

W roku 1847 otwarto linię kolejową na południe - do Kolonii. W związku z budową dworca kolejowego na prawym brzegu Wezery, w latach 1846-52 zbudowano na wschód od przyczółka mostowego) tzw. "UMOCNIENIA KOLEJOWE" (Eisenbahnbefestigung), czyli poligonalny wał z dwiema dużymi podkowiastymi kaponierami, osłoniętymi lunetowymi wałami, czyli Fortem A na północy i Fortem B na wschodzie (podręcznikowy wręcz przykład nowopruskiej szkoły fortyfikacyjnej). Kilka (5) mniejszych kaponier-baterii flankujących osłaniało nadbrzeżną szyję dzieła. W północnym wale umocnień z prawej strony fortu umieszczono bramę kolejową (Hanowerską ?), a drugą w wale południowym (Kölner Eisenbahntor). Na południe od Umocnień Kolejowych usytuowano trzeci fort - Fort C - detaszowany fort reditowy, połączony z wałem koło Bramy Kolońskiej rowem komunikacyjnym. Fort ten miał za zadanie osłaniać tory kolejowe wiodące na południe. Wewnątrz Umocnień Kolejowych umieszczono Dworzec Kolejowy, Koszary Kolejowe (1869), Pocztę Główną.

W roku 1873 twierdza uznana za przestarzała i zliwidowana. Większość dzieł uległa rozbiórce, przetrwały m.in. redita Fortu A, redita Fortu B oraz Fort C (w latach 1986-98 odrestaurowany i częściowo zrekonstruowany kosztem 5 mln DM).

W roku 1815 komendantem twierdzy został Generalmajor Ernst Michael von Schwichow [1759-1823], w 1818 oddelegowany do Grudziądza, jednak na skutek żądań mieszkańców Minden, powrócił do miasta, gdzie zmarł w 1823. W mieście można obejrzeć klasycystyczny pomnika nagrobny komendanta, autorstwa Karla Friedricha Schinkla z roku 1823.

W 1999 roku w odrestaurowanych koszarach obronnych otwarto Muzeum Pruskie (Preußen-Museum Nordrhein-Westphalen), którego drugi oddział znajduje się w Wesel.

Rysunki i zdjęcia (wszystkie pochodzą z Internetu).


Mariusz Wojciechowski
POCZTA/MAIL
mariusz@mariwoj.pl