MOSTY TWIERDZY
I MIASTA POZNAŃ

MOSTY DROGOWE

2. Most Tumski nad starorzeczem Warty (później Kanałem Odpływowym I) z Chwaliszewa na Tum

Łączył Chwaliszewo z Ostrowem Tumskim już w średniowieczu. Pierwsze wzmianki o nim pochodzą z XVI wieku, nazywano go wtedy Szpitalnym ze względu na sąsiedztwo szpitala św. Barbary. Most przebiegał nad nieczynną odnogą Warty, tzw. Starą Rzeką, zapełniającą się wodą tylko podczas okresów wysokiego poziomu wód i był mostem raczej niewielkim. W latach 60-tych XIX wieku odnogę tę poszerzono, tworząc odpływowy kanał przeciwpowodziowy (tzw. I Kanał Odpływowy lub Ulgowy) i wybudowano nowy most drewniany. Most Tumski z 1862 roku stanowił wjazd na teren "Cytadeli Tumskiej" (ukończonej mniej więcej w tym czasie) w związku z czym jego wschodni przyczółek zaopatrzony został w wolnostojący mur ze strzelnicami (północny mur dochodził do budynku Psałterii) i bramą przejazdową oraz w dwie dwukondygnacyjne kaponiery do flankowania wykopu kanału. Część wschodnia mostu była zwodzona. Most miał długość ponad 40 metrów, a szerokość 7,5 metra, był czteroprzęsłowy (plus wspomniane niewielkie piąte przęsło zwodzone).

Od roku 1880 przez most jeżdził tramwaj konny, a od 1898 tramwaj elektryczny (linia nr 1 do Katedry).

W roku 1886 na starych filarach drewnianego mostu z 1862 położono nowy leżajowy most żelazny o długości prawie 50 metrów, szerokości 9 metrów, z brukowaną nawierzchnią, granitowymi chodnikami i jedną linią torów tramwajowych (1 linia). Miał nośność 10 ton, części metalowe pochodziły z poznańskiej fabryki Cegielskiego. Rozpoczęto stopniowe znoszenie obwarowań przyczółka - poszerzono przejazd z murzez, zamykany żelaznymi bramami. Pomimo poważnych wad konstrukcyjnych (miał za mały przepływ wody, podobnie zresztą jak wszystkie poznańskie mosty wojskowe, zwłaszcza obronne mosty-jazy) most ten doczekał się następcy dopiero (projekty poszerzenia: 1897, kilkanaście w 1905) w latach 1924-25, kiedy pogłębiano Kanał Odpływowy (zwany wówczas już Ulgowym). Decyzję przyspieszyło podmycie mostu i jego uszkodzenie 4 kwietnia 1924 roku podczas wielkiej powodzi. Nowy 2-przęsłowy betonowy Most Chrobrego autorstwa arch.inż. Lucjana Ballenstaedta z Poznania, otwarty 13 września 1925 roku, był konstrukcją niezwykle udaną i doskonale harmonizującą z zabytkową zabudową Ostrowa Tumskiego. Miał konstrukcję żelbetową, dwa przęsła sklepione (mostowe i mniejsze wschodnie powodziowe), długość 88 metrów, jezdnię z kostek drewnianych (dopiero w 1936 roku połóżono jezdnię asfaltową). Podczas jego budowy ruch pieszy odbywał się przez prowizoryczny most drewniany, a kołowy przez Groblę Berdychowską i Most Rocha.
Most Chrobrego został zniszczony całkowicie w czasie wojny, a w 1964 zbudowano w jego miejscu nowy most o tej samej nazwie, który stoi do dziś (oś nowego mostu nie pokrywa się z osią starego Mostu Chrobrego).